Την ώρα που στην Ελλάδα βρίσκεται σε
πλήρη εξέλιξη ο δημόσιος διάλογος γύρω από τις αλλαγές που προκαλεί στην
κοινωνία, ο μεγάλος αριθμός προσφύγων και μεταναστών, μια μαθήτρια της
Α΄ Λυκείου, η Σοφία Βερυκίου, γράφει για την ανεκτικότητα, όπως
διδάσκεται από τους Τρεις Ιεράρχες.
Ένα νέο παιδί που βλέπει τη χώρα μας
αλλά και την Ευρώπη ολόκληρη να αναζητά απαντήσεις, απέναντι στα
κατακλυσμικά γεγονότα που προκαλεί το μεταναστευτικό αλλά και οι
πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις, βρήκε τις απαντήσεις στα λόγια των
προστατών των γραμμάτων και της Παιδείας.
Διαβάστε το πολύ ενδιαφέρον κείμενο
Οι Τρεις Ιεράρχες και η αξία της ανεκτικότητας
Της Σοφίας Βερυκίου, μαθήτριας της Α’ Λυκείου
Όλοι συμφωνούμε, στη δίνη της
προσφυγικής κρίσης και των τρομοκρατικών χτυπημάτων, με τα λόγια του
Ιωάννη του Χρυσόστομου ότι «τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από την
ειρήνη και την ομόνοια». Σήμερα, συγκεντρωθήκαμε εδώ, στο πλαίσιο της
γιορτής των Τριών Ιεραρχών, των Τριών Πατέρων της Εκκλησίας, με σκοπό να
εξετάσουμε κάποιες από τις πιο σημαντικές σκέψεις τους για την
ανεκτικότητα και τον σεβασμό στον πλησίον μας.
Αρχικά, πρέπει να αναλογιστούμε τι
σημαίνει ανεκτικότητα. Ανεκτικότητα δεν θα πει απλώς να μάθουμε να
συνυπάρχουμε με τον διπλανό μας, αλλά να μάθουμε να συνεργαζόμαστε και
να αλληλοστηριζόμαστε. Να μάθουμε να αγαπάμε τον πλησίον μας όσο και τον
εαυτό μας. Οι Τρεις Ιεράρχες ταυτίζουν την ανεκτικότητα και την υπομονή
με την αμοιβαία αγάπη. Η αγάπη είναι προϋπόθεση της ανεκτικότητας. Μόνο
τότε θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε όλη αυτή τη μισαλλοδοξία και τον
φανατισμό.
Όμως, σήμερα, στην εποχή μας, υπάρχει
ανεκτικότητα απέναντι στο διαφορετικό και στο ξένο; Υπάρχει
ανεκτικότητα, όταν βλέπουμε καθημερινά εικόνες νεκρών παιδιών στα νησιά
του Αιγαίου και στην Μεσόγειο, τη θάλασσα του πολιτισμού; Μπορούμε να
πούμε ότι υπάρχει ανεκτικότητα, όταν βλέπουμε μανάδες και πατεράδες να
παλεύουν να σώσουν τα παιδιά τους από τα κύματα, όταν βλέπουμε
ξεβρασμένα παιδικά κορμιά, όταν βλέπουμε νέους ανθρώπους στη Γαλλία να
πεθαίνουν ως θύματα τρομοκρατίας, εκφοβισμού, μισαλλοδοξίας αλλά και
οικονομικών συμφερόντων;
Δυστυχώς, δεν υπάρχει η απαιτούμενη
ανεκτικότητα στον άνθρωπο και στον ανθρώπινο πολιτισμό! Οι άνθρωποι
είμαστε διχασμένοι συνεχώς σε διαφορετικά στρατόπεδα. Στο στρατόπεδο της
Δύσης και της Ανατολής. Μεταξύ μας, δεν υπάρχει ομόνοια και κατανόηση.
Προβάλλονται και ορθώνονται μπροστά μας ο φανατισμός, η αδικία, η
μισαλλοδοξία και το μίσος, καθώς λησμονούμε ανώτερες αξίες, όπως αυτές
της ελευθερίας, της ισότητας και της δικαιοσύνης, οι οποίες αποτελούν
και βασικό θεμέλιο της υπομονής και της ανεκτικότητας και τις οποίες η
Δύση, σε μεγάλο βαθμό, είχε θεσπίσει.
Σκοπός είναι να καταφέρουμε να
ξεπεράσουμε την έχθρα μεταξύ μας και έτσι να μπορέσουμε να
«αναγεννηθούμε» και να «αναβιώσουμε» τις ύψιστες αξίες της
ανεκτικότητας, της ελευθερίας, της ισότητας και της αδελφότητας. Ας μην
ξεχνάμε, ότι ο άνθρωπος έχει γεννηθεί με αυτά τα φυσικά δικαιώματα, τα
οποία οφείλουν να είναι απαραβίαστα. Γι’ αυτό το λόγο υπήρξε η ανάγκη
καταγραφής τους. Όμως, παρά το γεγονός ότι έχουν θεσπιστεί, εμείς, με
τον τρόπο μας, τα παραβιάζουμε καθημερινά. Ασκούμε κριτική σε
διαφορετικές ιδεολογίες από τις δικές μας, χωρίς να προσπαθήσουμε να τις
κατανοήσουμε, καταδικάζουμε τις απόψεις των άλλων, χωρίς να τις
ακούσουμε και όλα αυτά οδηγούν στη δημιουργία ενός κόσμου γεμάτου
αδικία, προκαταλήψεις, στερεότυπα, ενός κόσμου χωρίς όνειρο, ανατροπή,
αγάπη και σύνεση.
Οι Τρεις Ιεράρχες προσπαθούν, με το έργο τους και τα λόγια τους, να μας διδάξουν πόσο σημαντική είναι η ανεκτικότητα και η ομόνοια, ως προϋπόθεση για την εσωτερική μας γαλήνη και ηρεμία, καθώς και για την ολοκληρωτική ισορροπία του κόσμου. Μόνο αν υπάρξει η απαιτούμενη ανεκτικότητα στο διαφορετικό θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες και τα εμπόδια της εποχής.
Οι Τρεις Ιεράρχες μας μαθαίνουν ότι οι
άνθρωποι ναι μεν είμαστε διαφορετικοί μεταξύ μας, αλλά αυτό που μας
ενώνει είναι η ανθρώπινη υπόσταση, η οποία μας καθιστά έλλογα όντα που
συνεργάζονται και στηρίζονται μεταξύ τους. Άρα, οι διαφορετικές
κουλτούρες, ιδεολογίες, νοοτροπίες, αξίες, ιδανικά και πρότυπα, καθώς
και άλλα χαρακτηριστικά, όπως το χρώμα του δέρματος, το φύλο, η ηλικία,
δεν αποτελούν εμπόδιο στη συνεννόηση και συνεργασία διαφορετικών λαών.
Συνεπώς, δημιουργούμε εμείς τοίχους που μας απομακρύνουν από την
ανεκτικότητα προς τον πλησίον μας. Άλλωστε, η αληθινή ευτυχία του
ανθρώπου στηρίζεται πάντοτε στην αληθινή αγάπη για τον συνάνθρωπο.
Παρά ταύτα, ασχολούμαστε με ανούσιες και
επιφανειακές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων και χάνουμε την ουσία που δεν
είναι άλλη από την αλληλοκατανόηση και την έμπρακτη αγάπη. Ο Ιωάννης ο
Χρυσόστομος είχε πει: «με την έμπρακτη αγάπη πλέον δεν θα μπορούσε
κανείς να αδικήσει, τουναντίον μάλιστα και οι φόνοι και οι μάχες και οι
πόλεμοι και οι επαναστάσεις και οι αρπαγές και όλα τα κακά θα
παραμερίζονταν, ώστε να φθάναμε στο σημείο να αγνοούμε ακόμα και
ονομαστικά την κακία».
Τέλος, ο Δυτικός Κόσμος πρέπει να πάψει
να εθελοτυφλεί και να καταστρώσει σχέδια με σκοπό να δημιουργήσει από
την αρχή έναν κόσμο δίκαιο, γεμάτο ελπίδα, έχοντας ως βασικό στόχο την
ελευθερία, την ειρήνη και φυσικά την ανεκτικότητα και ό,τι συνεπάγεται
αυτή. Άλλωστε, όπως είπε ο φιλόσοφος Vauvenargue, «Η ανεκτικότητα είναι η
τέχνη της ελπίδας!».
